"İş görüşmelerinde kendimi yeterince ortaya koyamıyorum.
"Yeni başladığım işte fikrimi söylediğim zaman herkes bana ukala olarak bakıyor. Hiç mi yanlışları söylemeyeceğiz?"
"Bilmediğim şeyleri iş yerindekilere sormaya korkuyorum çünkü eksiklerimin anlaşılması istemiyorum."
"İş yerinde herkes benden yardım istiyor, hayır diyemediğim için en geç ben çıkıyorum"
"Astlarıma eleştiride bulunmak bana zor geliyor, onları kırmak istemiyorum. Böyle olunca da etkili bir yönetici olamıyorum."
"Yöneticimiz her şeyi söylemeye hakkı var zannediyor. Ona haddini nasıl bildirebilirim?"
"Yöneticim sürekli fikirlerime karşı çıkıyor. Aslında bir şey bildiği yok."
"Yine bir toplantı ve yine vakit kaybı. Neye toplandık? Sonuç nedir? Kimse anlamış değil."
"Ekip oluşturacağım diye tamamıyla isteklerimden vazgeçtim."
"Genç yönetici olduğum için diğer bölümlerin yöneticileri karşısında güç gösteremiyorum."
"Karar alırken astlarıma pek bir şey sormam çünkü beni suistimal etmelerinden korkarım."
"Yöneticim karşısında haklı olduğum halde hep haksız duruma düşüyorum."
"İnsanlar kırılırsa kırılsın, ben yöneticiyim, benim görevim doğruları söylemek."
Hepimiz iş yerlerimizde benzer cümleleri duymuşuzdur ya da söylemişizdir. Bu cümlelerin arkasında
· bize haksız davranıldığını hissedip kendimizi savunamadığımız düşüncesi,
· yaşamımızı doğrudan etkileyen olaylara karşı ilgi ve tepkimizi gösteremediğimiz algısı,
· yaşamımızda önemli durumlarda kendimizi göstermekten çekindiğimiz duygusu,
· tüm bu davranışları gerçekleştirmeye kalkıştığımızda saldırgan ya da müdahaleci olarak nitelenmemiz yatar.
Bunun nedeni, söz konusu durumlarda güvenli davranış gösterememezdir. Bir başka deyişle, duygu ve düşüncelerimizi karşımızdaki kişi ve ortama uygun bir şeikilde dile getirmeyi bilmeyişimize bağlıdır.
Güvenli davranış, gerçekten diğerini dikkate almaya ve açıklığa dayanır. Kendini yapıcı bir şekilde ortaya koymak, diğerlerinin haklarına saygı göstererek kendi haklarını korumak, kişisel yaşamına, fikir ve isteklerine sahip çıkmak, yakın çevre ile iyi ilişkiler kurmak, güvenli davranışın kapsamı içindedir. Bunun için farkındalık büyük önem taşır, farkındalık bireyin kendisini ve diğerlerini sağlıklı bir şekilde değerlendirmesini dolayısıyla gerçekçi uzlaşma fırsatlarını aramasını getirir
Altı tip güvenli davranış mevcuttur:
- Temel güvenli davranış, bireyin ihtiyaçlarını, isteklerini, fikir ve duygularının farkına varıp dile getirmesini içerir.
- Empatik güvenli davranış, kendini karşı tarafın yerine koyarak onun ihtiyaç, istek, fikir ve duygularını anlamaya çalışmasına dayanır.
- Uzlaşma güvenli davranışı, anlaşmazlık durumlarında hangi noktalarda uzlaşmaya varıldığı karşı tarafın ne istediği ve bireyin kendi isteklerini ayrımlaştırıp dile getirmesini içerir.
- Olumsuz duygularla başa çıkmada güvenli davranış, karşı tarafın herhangi bir davranışı dolaysıyla hissedilen rahatsızlık duygusunun karşı tarafı suçlamadan dile getirilmesidir.
- Sonuç bildiren güvenli davranış, karşı tarafın problem yaratan davranışına ilişkin yaşanabilecek sonuçları dile getirmeyi içerir.
- Soru yoluyla güvenli davranış, karşı tarafın ihtiyaç, istek, fikir ve duyguları açık olmadığında soru sorulmasına veya talepte bulunmaya dayanır.
Güvenli davranış eğitimleri saldırgan, çekingen ve güvenli davranışı ayırmada, bireyin kendi hakları olduğu kadar diğerlerinin de haklarını gözetmesinde, endişe düzeyini azaltmada, yakın ve anlamlı ilişkiler kurmada, sözsüz iletişim becerilerinin geliştirilmesinde, düşünce ve duyguları etkin biçimde ifade etmede yararlı olabilecek tekniklerin öğrenilmesine dayanır.
İş yaşamında güvenli davranış stili geliştirerek pek çok alanda etkin sonuçlar alabiliriz; iş görüşmeleri, performans değerleme, iş değiştirme, toplantı yönetimi, ast-üst ilişkilerinin düzenlenmesi, müşteri görüşmeleri, yönetim geliştirme ve değişim yönetimi. Güvenli davranışı geliştirmek bu alanlarda etkin davranmaya temel hazırlar. Birey güvenli davranışta kendisiyle ve çevresiyle ilgili olarak sorgulama yaptığından sınırlarının farkındadır. Bu sınırlar çerçevesinde çeşitli seçenekleri görmeye çalışarak problem durumlar için çözüm bulur. Kısacası güvenli davranış, sorumlu aramak ve nedenleri bulmak yerine sonuca yönelir, bu da özel ve profesyonel hayatta performansı artırır.
Doç.Dr. Jale Minibaş Poussard
Galatasaray Üniversitesi
Jale.mp@free.fr
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder