Okul öncesi yabancı dil öğrenme!!!
“Çocuğum nasıl İngilizce öğreniyor?” veya
“Çocuğum küçük yaşta ikinci dili de öğrenebilir mi?” ya da
“Çocuğum ileride -örneğin okulda- kendini iyi ifade edebilecek mi?” diye soruyorsunuz. Bu
türden sorular başka birçok ana-babayı da düşündürdüğü gibi, eğitimcileri ve bilim adamlarını
da meşgul etmektedir. Bu nedenle sizlere konu ile ilgili bazı bilgiler ve ipuçları vermek istiyoruz.
Çocukların dillerinin gelişebilmesi için nelere ihtiyaçları var?
• Çocuklar farklı dilleri kolayca öğrenebilirler
Eğer çocuğunuz iki farklı dille büyüyorsa; örneğin evde Türkçe, anaokulunda ise İngilizce, bu
durum çocuğunuzun geleceği için büyük bir şanstır. Araştırmalara göre: küçük çocuklar yeterince teşvik edilirlerse iki hatta üç dili bir arada kolayca öğrenebiliriler. Eğer anne ve babanın dilleri farklı ise ve her biri çocuk ile yalnızca kendi dilinde konuşmaya özen gösterirse çocuk da onlarla bu farklı dillerde konuşabilir. Ama burada bir şeye çok dikkat etmek gerek, küçük çocuklar için en önemli şey aile içindeki konuşmaların bir kurala bağlanmasıdır. Ancak o zaman çocuk belli bir dilin belli bir kişi ve olay ile bağlantısını kurabilir ve “anne böyle konuşuyor, baba şöyle konuşuyor, yemekte ise başka bir şekilde konuşuyoruz” diyebilir.
• Anaokulu çocuğunuz için bir şanstır
Çocuğunuz anaokulunda, daha sonraki okul dönemi için çok önemli olan İngilizce’yi ve dil
gelişimi için gerekli olan birçok şeyi öğrenir. Bu nedenle çocuğunuz üç yaşından sonra düzenli olarak anaokuluna giderse, bu onun için bir şanstır. Ayrıca, böylece okula başlayıncaya kadar İngilizce’sinin gelişebilmesi için de yeterince zamanı olacaktır. Anaokulu eğitmenleri amaca uygun oyunlar, konuşmalar, şarkılar ve tekerlemeler, resimli kitaplar ve hikayelerle çocukları İngilizce öğrenmeye özendirirler. Eğer çocuğunuz hiç İngilizce bilmiyorsa, belki de başlangıçta bildiği dili konuşan arkadaşlar arayacaktır. Bu, çocuğun kendini rahat hissetmesine ve ortama alışmasına yardımcı olacaktır. Zaman içinde kendine bu dili konuşan (İngilizce) arkadaşlar da bulacaktır.
• Çocuğunuzla hangi dili konuşuyorsunuz?
Bazen ailelere,”Çocuğunuzla İngilizce konuşun ki, daha sonra okulda zorluk çekmesin” gibi
öğütler verilir. Bu tür öğütler yanlıştır. Sizin için en doğal olan, en iyi bildiğiniz dili – ki bu
genellikle anadilinizdir – konuşun. Çünkü en çok kelimeyi ve cümlelerin nasıl kurulduğunu, en iyi bu dilde bilirsiniz. Böylece çocuğunuz sağlam bir dil temeline sahip olacak ve öteki dilleri, örneğin İngilizce’yi öğrenirken bunun yararını görecektir. Bir çocuğun bir dili ya da paralel olarak birkaç dili tam olarak öğrenebilmesi uzun yıllar alır. Bazı çocuklar belli dönemlerde sadece tek dili, örneğin İngilizce konuşmak isterler. Ana-babaları onlarla aile dilinde konuşsalar bile, çocuklar konuşmalarını, cevaplarını İngilizce olarak sürdürürler. Aslında böyle dönemler son derece normaldir. Eğer siz tutarlı davranıp çocuğunuzla anadilinizle konuşmaya devam ederseniz ve çocuğunuz bu dili başka ortamlarda da duyarsa, bu dil unutulmaz, çocuk duyarak öğrenmeye devam eder ve mutlaka bir gün bu dili konuşur.
• Aile içinde çocuğun dil gelişimi için neler yapabilirsiniz?
Aile içindeki günlük yaşam dilin gelişimi için önemlidir.Çünkü çocuklar ilk dillerini aile içinde öğrenirler. Çocukların dil gelişimlerini teşvik etmek için ailede hangi somut olanaklar var?
• Konuşma ve anlatma sevinci
Dil antrenmanı yapılamaz. Dil, küçük çocuklarda ancak; oynarken, resimli bir kitaba
bakarken, birlikte yemek yerken, sevdiği insanlarla sohbet ederken, dinleyerek ve konuşarak
günbegün giderek gelişir. Günlük konuşmalar çocuklar için çok önemlidir: çocuğa işinizi
anlatın, büyükannelerden, büyükbabalardan söz edin, bugün yaşadığınız küçük bir olayı
anlatın. Hatta örneğin, yemek pişirirken çocuk sizi izliyorsa; ona o sırada tencereye koymakta
olduğunuz bütün malzemeleri tek tek sayın. Eğer çocuğunuz size, bugün nelere kızdığı, ya da
nelere sevindiği, anaokulunda arkadaşlarının neler söylediği gibi bir sürü şey anlatıyor ve bir
çok sorular soruyor ise buna sevinmelisiniz. Çocuk anlatırken yavaş yavaş kendini ifade etmeyi, düşünce ve arzularını sözcüklerle açıklamayı öğrenir. Çocuklar kendilerini rahat hissettiklerinde ve hata yapma korkusu duymadıklarında daha iyi öğrenirler. Bazen fantezi sözcükler üretir, dilin yapısı ile oynarlar. Onlara büyük bir zevk veren bu tür fanteziler, aslında çocukların dil gelişimleri için çok önemlidir. Konuşurken yanlış yaptığında çocuğunuzu düzeltmeye kalkmayın. Çünkü, bu tür davranışlarınız onun gelişimini olumsuz yönde etkiler. Sık sık yanlışları düzeltilen çocuklar bazen konuşma ve anlatma sevinçlerini yitirebilirler. Çocukların, birçok şeyi öğrenmesini sağlayan ve özellikle dil yeteneklerinin gelişmesine önemli katkıları olan bazı uğraşılar vardır. Bunların en önemlilerini şöylece sıralamak mümkün: 1- Resimli kitaplara bakmak, 2- Yüksek sesle kitap okumak, 3- Hikayeler anlatmak, 4- Tekerlemeler ve şarkılar söylemek.
• Birlikte resimli kitaplara bakmak
Eğer aileler çocukları ile sık sık, hatta her gün resimli kitaplara bakarsa bu, çocukların dil
gelişimleri için çok yararlıdır. Bir çok araştırma ve inceleme ile de kanıtlandığı gibi,eğer çocuğunuzla anadilinizdeki resimli bir kitaba bakarsanız, çocuk; bu süreçte, daha sonraları okul
döneminde gerekli ve başka dilleri öğrenmede ona yardımcı olacak bir çok şey öğrenebilmektedir. Bazen de, zaman bulabilirlerse, bu okumaları, bir abla, ağabey, hala, teyze, büyükanne ya da büyükbaba yapabilir. Resimli kitaplara bakma ve sesli okumalarda şu noktalar önemlidir:
-Bu durum hem çocuğa hem de yetişkinlere zevk vermelidir. (Eğer yetişkinler her şeyi fazlaca soruşturmaya kalkarlarsa çocuğun neşesi kaçabilir.)
-Çocuğun resimler ve hikayeler üzerine aklına gelebilecek her şeyi söylemesine, anlatmasına
olanak tanınmalıdır.
Resimli veya resimli ama İngilizce kısa metinli kitaplarla, evinizde bu kitaplara bakarak, anadilinizde resimler üzerine konuşur, isterseniz çocuğunuzla birlikte bu resimler üzerine bir hikaye bile oluşturabilirsiniz. Ya da çocuğunuz, kitabı size, resimleri ve hikayesi ile İngilizce olarak anlatabilir.
Eğer İngilizce’niz iyi ise, çocuğunuza yaptığınız kitap okumalarında, bir keresinde anadilinizi
bir başka seferde ise İngilizce’yi kullanabilirsiniz. Bazı dönemlerde çocukların, resimlerine bakmaktan ve hikayesini dinlemekten hiç bıkmadıkları, çok sevdikleri resimli bir kitap olabilir. Bu normaldir ve onlardaki dille ilgili duyumların gelişmesine yardımcı olacağından yararlı bir şeydir.
• Hikaye anlatmak
Çocuklar hikayelere bayılırlar. Eğer çocuklar anne, baba, amca ya da dayı, hala, teyze ve
büyükbabanın onlara okuduğu veya anlattığı bir hikayeyi sık sık duyarlarsa dilleri gelişir.
Böylece bir hikayeyi anlamayı ve anlatmayı öğrenirler. Anlatılarınız günlük yaşamdan hikayeler, masallar, çocukluk döneminizden anılar olabilir, kısacası sizin ve çocuğunuzun hoşlandığı her şeyi anlatabilirsiniz. Her gece uykudan önce anlatılacak bir “iyi geceler hikayesi” son derece olumludur. Bir çok çocuğun hoşlandığı şarkılar, parmak oyunları ve kafiyeli sözcükler de çocukların konuşma yeteneklerinin gelişimi için çok önemlidir. Çocukluk yıllarınızdan hatırınızda kalan şiirler ya da tekerlemeler yok mu?
• Televizyon yeterli değil
Çocuklar televizyon seyrederken söylenenlere değil, öncelikle görüntüye konsantre olurlar. Ve
çoğunlukla hiç konuşmadan seyrederler. Bu nedenle televizyon dil gelişimi konusunda hiç de
teşvik edici değildir. Çocuklar; örneğin kasetten ya da CD’den bir masal ve ya ana babalarından
bir “iyi geceler hikayesi” dinlerken daha çok şey öğrenirler. Eğer çocuğunuz televizyon seyrediyorsa, hiç değilse onunla yayında izlediği şeyler üzerine sohbet edin.
• İki dilli yaşam - Çocukların örnek alacakları kişilere ihtiyaçları vardır
Ana-babalar çocuklar için örnek alınacak önemli kişilerdir. Ana-babaları iyi İngilizce bilmeyen çocuklara, onların İngilizcelerini geliştirmek için nasıl çaba sarf ettiklerini görmek çok yardımcı olur. Örneğin, bir sözcüğün İngilizce sinin çocuğa sorulması veya ailenin bir dil kursuna gitmesi çocuk için önemli şeylerdir. Böylece kendine olan güven gelişimi ile İngilizce öğrenmeye merak artar. Çocuklar, ana-babalarının kendi anadillerine ne kadar değer verdiklerini, onu ne kadar koruyup, geliştirdiklerini ve iki-dilliği önemli bulup, bulmadıklarını da fark ederler.
Dil bir hazinedir
Eğer çocuğunuz birden fazla dili iyi konuşur ve gelecekte kendini iyi ifade edebilirse, özel ve
mesleki yaşamında ona sürekli yardımı dokunacak ve ondan hiç kimsenin geri alamayacağı bir hazineye sahip demektir.
+(Small).jpg){kind=small}
